Anasayfa
Publications
Paz Şub. 13, 2022 8:13 pm tarafından 
*
*
DERS (УРОК) 6 SES BİLGİSİ (Fonetik)
*
1. Harf (дамгыæ) к k, кы kh, х x, хы q ile başlayan aşağıda ki benzer sözcüklerden (дзьрд), ses (мьр) ayrımına dikkat edelim.
*
кус kuş çalış
хус xuş kuru
къус khuş kâse
хъус quş dinle (kulak)
*
а. Aşağıdaki harf bileşenlerini (вазьгджьн дамгыæ) okuyalım.
*
ка ka,
кыа kha,
ха xa,
хыа qa, ко ko,
кыо kho, хо xo,
хыо qo,
ку ku,
кыу khu,
ху xu,
хыу qu
*
b. Aşağıdaki sözcükleri (дзьрд) okuyalım.
*
кард kard bıçak
кыух khux el
кыах khax ayak
хур xur güneş
хыæд qed orman
хыæу qæu köy
*
c. Aşağıdaki sözcükleri okuyup к k, кы kh, х x, хы q harfleri (дамгыæ), sözcük ikilide (дьвæргод дзьрд) karşılaştıralım.
*
кус - къус kuş - khuş çalış - kâse
кæд - хъæд kæd - qæd ne zaman - orman
хус - хъус xuş - quş kuru - kulak
куьд - хъуьд kuıd - quıd nasıl - gerekli
хæр - хъæр xær - qær ye - ses
кæм - къæм kæm - khæm nerede - kıl
хуьр - хъуьр xuır - quır güneş - boğaz
ком - хъом kom - qom vadi - açık
2. Aşağıdaki sözcüklerin anlamlarını anımsayalım.
кус kuş çalış
кыус khuş kâse (fincan, kupa)
хус xuş kuru
хыус quş kulak(dinle)
хар xar yemek
хыæр qær ses
хуьр xuır kırma taş
хыуьр quır boğaz
кæд kæd ne zaman
хыæд qæd orman
куьд kuıd nasıl
хыуьд quıd gerekli
кæм kæm nerede
кыæм khæm kıl
ком kom vadi
хыом qom açık
кард kard bıçak
кыах khax ayak
кыух khux el
хур xur güneş
*
DİL BİLGİSİ (Gramer)
*
1. Geçmiş Zaman Bir kısım fiiller (мивдисæг) geçmiş zamanda ünsüz harf (æмхыæлæсон) değişikliğine uğrarlar.
Aşağıda ki örneklerine dikkat edelim.
a. д d, т t, тт t t, нд nd, нт nt den ст şt ye değişim кæрд(ьн) kærd(ın) biç(mek) карст karşt biçti(kesti, dilimledi) æрвит(ьн) ærvit(ın) gönder(mek) æрвьст ærvışt gönderdi бæтт(ьн) bætt(ın) bağla(mak) баст başt bağladı ссæнд(ьн) şşænd(ın) çiğne(mek) ссæст şşæşt çiğnedi змæнт(ьн) jmænt(ın) karıştır(mak) змæст jmæşt karıştırdı
*
*
DERS (УРОК) 6 SES BİLGİSİ (Fonetik)
*
1. Harf (дамгыæ) к k, кы kh, х x, хы q ile başlayan aşağıda ki benzer sözcüklerden (дзьрд), ses (мьр) ayrımına dikkat edelim.
*
кус kuş çalış
хус xuş kuru
къус khuş kâse
хъус quş dinle (kulak)
*
а. Aşağıdaki harf bileşenlerini (вазьгджьн дамгыæ) okuyalım.
*
ка ka,
кыа kha,
ха xa,
хыа qa, ко ko,
кыо kho, хо xo,
хыо qo,
ку ku,
кыу khu,
ху xu,
хыу qu
*
b. Aşağıdaki sözcükleri (дзьрд) okuyalım.
*
кард kard bıçak
кыух khux el
кыах khax ayak
хур xur güneş
хыæд qed orman
хыæу qæu köy
*
c. Aşağıdaki sözcükleri okuyup к k, кы kh, х x, хы q harfleri (дамгыæ), sözcük ikilide (дьвæргод дзьрд) karşılaştıralım.
*
кус - къус kuş - khuş çalış - kâse
кæд - хъæд kæd - qæd ne zaman - orman
хус - хъус xuş - quş kuru - kulak
куьд - хъуьд kuıd - quıd nasıl - gerekli
хæр - хъæр xær - qær ye - ses
кæм - къæм kæm - khæm nerede - kıl
хуьр - хъуьр xuır - quır güneş - boğaz
ком - хъом kom - qom vadi - açık
2. Aşağıdaki sözcüklerin anlamlarını anımsayalım.
кус kuş çalış
кыус khuş kâse (fincan, kupa)
хус xuş kuru
хыус quş kulak(dinle)
хар xar yemek
хыæр qær ses
хуьр xuır kırma taş
хыуьр quır boğaz
кæд kæd ne zaman
хыæд qæd orman
куьд kuıd nasıl
хыуьд quıd gerekli
кæм kæm nerede
кыæм khæm kıl
ком kom vadi
хыом qom açık
кард kard bıçak
кыах khax ayak
кыух khux el
хур xur güneş
*
DİL BİLGİSİ (Gramer)
*
1. Geçmiş Zaman Bir kısım fiiller (мивдисæг) geçmiş zamanda ünsüz harf (æмхыæлæсон) değişikliğine uğrarlar.
Aşağıda ki örneklerine dikkat edelim.
a. д d, т t, тт t t, нд nd, нт nt den ст şt ye değişim кæрд(ьн) kærd(ın) biç(mek) карст karşt biçti(kesti, dilimledi) æрвит(ьн) ærvit(ın) gönder(mek) æрвьст ærvışt gönderdi бæтт(ьн) bætt(ın) bağla(mak) баст başt bağladı ссæнд(ьн) şşænd(ın) çiğne(mek) ссæст şşæşt çiğnedi змæнт(ьн) jmænt(ın) karıştır(mak) змæст jmæşt karıştırdı
*
