#OSET ALFABESİ#HARFLER ve OKUNUŞLARI##ON BEŞİNCİ DERS#

Admin

Admin

Admin (0)

Mesaj Sayısı : 663
Puan : 1671
Teşekkür : 0
Kayıt tarihi : 31/10/21
Yaş : 69
Nerden : caucasıa abkhazia sochı istanbuL

*
*
#OSET ALFABESİ#HARFLER ve OKUNUŞLARI##ON BEŞİNCİ DERS#
*
DERS (УРОК) 15 SESBİLGİSİ и Sesinden (harfinden) й sesine (harfine) geçiş: Önek ба-, ны- nın sesli son harfi, bileşen fiilin ilk sesli harfi и olan, örneğin ивазьн germek, uzatmak veya исьн almak, gasp etmek, eline geçirmek, teslim almak olduğunda, bileşik ses й e dönüşür. Örneğin: ивазьн ба- + ивазьн = байвазьн çabukça germek ны- + ивазьн = ньйвазьн kuvvetle germek исьн ба- + исьн = байсьн çabukça almak ны- + исьн = ньйисьн zorla almak DİLBİLGİSİ (Gramer) SIFATLAR (МИНОГОН) Sıfatların dilbilgisi bakımından üç derecesi vardır: iyi, daha iyi, en iyi Örneğin: лæг erkek, adam, koca - лæгдæр daha erkek, daha güçlü insan, daha cesaretli adam 1. İyi derece, sıfatın doğal durumudur. æвзæр kötü морæ kahverengi Æрьгон genç нарæг ince бæрзонд yüksek ньллæг alçak бур sarı рæсугыд güzel гьццьл küçük сау siyah дьнджьр büyük, uzun ставд ağır зæронд yaşlı стьр büyük кæстæр yaşça küçük сьгыдæг temiz льстæг ince сьрх kırmızı урс beyaz фæтæн kalın хистæр yaşça büyük хорз iyi хорзæвзæр bozuk hububat цыæх yeşil цьбьр kısa vb.. Örnek: сырх тьрьса kırmızı bayrak сырх тьрьсайь kırmızı bayrağı сырх тьрьсайæн kırmızı bayrağa сырх тьрьсайæ kırmızı bayrakla 2. Sıfatlar, bağımsız kullanımda isimler gibi durum çekimi yapılır. Örnek: сьрх kırmızı сьрх-ы-тæ kırmızı-lar сьрх-ы kırmızı-y-ı сьрх-ы-ты kırmızı-lar-ı сьрх-æн kırmızı-y-a сьрх-æй kırmızı-y-la сьрх-ы-тæ-н kırmızı-lar-a сьрх-ы-тæ-й kırmız-lar-ıy-la 3. Bir üst derece sıfat daha sonek -дæр bağlantısı ile oluşturulur. сьгыдæг temiz сьгыдæгдæр daha temiz рæсугыд güzel рæсугыддæр daha güzel сау siyah саудæр daha siyah сьрх kırmızı сьрхдæр daha kırmızı хорз iyi хуьздæр daha iyi æвзæр kötü æвзæрдæр daha kötü
Örnekler: a. Шьсьл дзь нæ уьдис рæсугьд шьзджьтæ, фæлæ дзь уазæг шьзгæй рæсугъддæр нæ уьди. Az değildi güzel kızlar, ama konuk kızdan daha güzeli yoktu. b. Хистæр шьзг бæрзонддæр, нарæгдæр уьди кæстæр шьзджьтæй. Büyük kız genç kızlardan daha uzun, daha ince idi. 4. En üst sıfat derecesi başka sözcüklerin örneğin; æппæть, иууьл hepsi, tamamı, en çok veya тæккæ en, tam, aynı yardımıyla ifade edilir. Örneğin: æппæты бæрзонддæр hepsinden daha yüksek, uzun иууылы бæрзонддæр tamamından daha yüksek, uzun тæккæ бæрзонддæр en yüksek, uzun vb.. gibi. 5. Sıfatların en üst derecesi, aynı zamanda aynı sıfatın farklı durumlarının tekrarı (sözdizimsel) ile oluşturulur. Böylece çoğunlukla bileşimler (üstünlük derecesi + sıfat yalın durumu) iyi veya üst derece sıfat gösterirler. Örnekler: рæсугыддæртæй рæсугыддæр güzellerden daha güzel тьхджьнæй тьхджьндæр güçlüden daha güçlü ногæй ногдæр tazeden daha taze стьрæй стьрдæр büyükten daha büyük vb.. gibi Not: Daha üstün sıfat фьддæр daha kötü nün en üstlük derecesi, ona bağlantılı (bileşik) sözcük ць o zamirinden цьфьддæр en kötü, en fena, besbeter oluşturulur. ць + фьддæр = цьфьддæр en kötü, en fena, besbeter a. Иу дзьрдæй, уьць рæстæджь рæсугъддæртæй рæсугъддæр Агундæ уьд. Bir söylentiye göre, Agundæ o zamanlar güzellerin en güzeli idi. b. Агуьрдта ногæй ногдæр фæрæзтæ. Yeni yeni yöntemler arıyordu. (фæрæз araç, vasıta, ilaç, deva, derman, yöntem) 6. Sıfatların çokluk (yoğunluk) anlatan, niteliksel sıfatlar; çok, fazla, çok fazla, daha çok, çok çok ve en fazla en yüksek, en çok, azami, maksimuma gibi derecelendirilir. Yoğunluk anlatımı, onlara bağlantılı niteliksel sıfatlardan ve zarflardan oluşturulur. тьнг çok fazla, kuvvetli, sağlam, pek, sıkı, fazla, hayli, şiddetli фьр fazla, çok, pek, ziyade, hayli, aşırı, ölçüsüz, hızlı, fena хæрз büsbütün, bütün bütün, tamamen, düpedüz, mükemmel ve çoğunlukla daha olumsuz, daha az anlamında kullanılan сатæг fena, hiç, halis, safi, katkısız, yalın, net, sırf, katıksız, daha siyah,. Örnekler: a. Хæдзæртть цыуппьтæй арвь цыæхмæ хьлди сатæгсау фæззæг. Evlerin tepelerinden gökyüzünün maviliğine tırmanıyordu simsiyah duman. b. Тынг уазал бон уьдис. Çok soğuk gün idi. c. Кыранæй уайь хæрз сьгыдæг уазал дон. Musluktan tertemiz soğuk su akıyor. 7. Renklerin yoğunluğunu anlatmak için, niteliksel sıfatlardan yararlanılır. Tekrar eden bir sıfata sonek -ид eklenir. сьрх-сьрхид kıpkırmızı цыæх-цыагхид masmavi бур-бурид sapsarı Örnekler: a. Цъæх-цъæхид денджьзь дон æгасæй мигы фестад. Masmavi denizin suyu bütünüyle sise büründü. b. Хæхтæ уьдьсть æмбæрзт урс-урсид митæй. Dağlar bembeyaz karla örtülüydü. c. Хур сырх-сырхид тьнтæй хæхтæн салам радта. Güneş kıpkırmızı ışınlarla dağlara selam verdi. Not: Yoğunluk durumuyla renklerin çeşitli tonlarını (gölgelerini) gösteren ibareler, sıfat oluşturmaz. Yoğunluk anlatımının oluşturulmadığı böyle durumlar örneğin: тарбьн-цыæх koyuca yeşil фæлурс-сьрх solgun kırmızı vb.. d. Sıfatlardan önceki bir üst derecede nitelikli bir sıfatın birleşmesi ile renkleri göstermek: -бьн -imsi : сьрхбьн kırmızımsı цыæхбьн mavimsi, yeşilimsi -гомау -gibi : фæлурсгомау solgun gibi саугомау siyah gibi урсгомау beyaz gibi vb.. gibi 8. Sıfatların yoğunluk ve sözdizimsel kıyaslamasının anlatımını oluşturmak için амæй ай bundan bu, biribirinden üstünlük derecesi nitel sıfat kullanımı. амæй ай рæсугъддæр bundan bu daha güzel амæй ай хæрзконддæр bundan bu daha alımlı амæй ай бæрзонддæр bundan bu daha yüksek Örnekler: a. Хæдзарь бадьнц дьууæ хойь амæй аи рæсугьддæр. Evde oturur iki kız kardeş biri birinden daha güzel. b. Амæй аи стырдæр дуртæ тульн байдьдта Сослан. Şoşlan biri birinden daha büyük taşları yuvarlamaya başladı. SÖZLÜK ÇALIŞMASI сьлгоймаг kadın нæлгоймаг erkek шьсьл küçük, az мулк mülk ус kadın, hanım фæрæз çare, derman цыупп tepe ссад un денджьз deniz хæрзконд alımlı ахорæн boya тульн yuvarlamak ахорьн boyamak ахицæн уьн ayrılmak æмбьрд кæньн toplanmak æлвьньн tıraş etme

Admin

Admin

Admin (0)

Mesaj Sayısı : 663
Puan : 1671
Teşekkür : 0
Kayıt tarihi : 31/10/21
Yaş : 69
Nerden : caucasıa abkhazia sochı istanbuL

*
*
BAĞLAÇLAR (ДЗЬРДБАСТ) 1. Bağlaç æмæ ve, ne, yani, ama, bir kullanımı: a. æмæ ve Лæг æмæ ус. Koca ve kadın. Хæмьц бацахста тæккæ стьрдæр æмæ рæсугыддæр хæдзар. Xæmıs zaptetti en büyük ve en güzel evi. Скыоладзау ньв кодта сьрх æмæ бур ахорæнтæй. Öğrenci resim yapıyordu kırmızı ve sarı boyalarla. b. æмæ ne Дь æнхыæл дæ, æмæ афтæмæй ахицæн уьдзьстæм? Sen ne sanıyorsun, böyle ayrıla bileceğimizi mi? Афтæ зæгыьс, æмæ æз нæ базондзьнæн мащинæ тæрьн? Ne sanıyorsun öyle, ben otomobil sürmesini öğrenemem mi? c. æмæ yani Æмæ дь кæм уьдзьнæ? Yani sen nerede olacaksın? Æмæ уæд уьй ць зæгыдзæн? Yani o zaman o ne söyler? d. æмæ ama Ææз ьн загытон, æмæ нæ бакуьмдта. Ben söyledim ama razı olmadı. Æз дæм æрбацьдтæн, æмæ хæдзарь нæ уьдтæ. Ben sana geldim, ama evde yoktun. e. æмæ ki, olması için, -mesi için, -sin diye Скыоламæ цу, æмæ кæсьн базонай. Okula git ki okuma öğrenesin. / Okuma öğrenmek için okula git. 2. Bağlaç дæр de, da, dahi, hem, hem de, yine, aynı zamanda, keza, ayrıca, üstelik ; дæр дæр hem... hem de..., her ikisi, her ikisi de; ikisi de kullanımı. a. Æз дæр, дь дæр. Ben de, sen de. b. Ацу дуканимæ æмæ балхæн дзул дæр, сæкæр дæр, ссад дæр, макыаронтæ дæр. Git dükkâna ekmek de, şeker de, un da ve makarna da al. c. Хыуьдь дæр нæ кæнь. Düşünmüyüyor da. 3. Bağlaç нæдæр ne de, ne, ikisinden hiç biri, ne bu ne öteki kullanımı. a. Ма мæм æрбацу нæдæр сабать, нæдæр хуьцаубонь. Bana gelme ne Cumartesinde, ne de Pazarda. b. Нæ йьн уьдис нæдæр фьд, нæдæр хо, нæдæр æфсьмæр. Onun ne baba, ne kız kardeş, ne de erkek kardeşi yoktu. 4. Ayrıca: a. кæнæ veya, ya da, yahut; yoksa кæнæ... кæнæ... ikisinden biri, ya o ya bu, birinden biri, ister ister b. йæ veya, ya da, ya, yahut; yoksa йæ... йæ... ya... ya..., ikisinden biri, ya o ya bu, birinden biri, ister ister c. фæндь... фæндь... ikisinden biri, ya o ya bu, birinden biri, ister ister d. æви veya, ya da, yahut; yoksa e. фæлæ fakat, ama, lakin, ancak, halbuki, oysa, başka, hariç, ki f. уæдæ" böyle, böylece, öyleyse, bunun için, nitekim, bu nedenle, bu ölçüde g. цьмa, цьмæ sanki, güya, sözde, gibi, mış: -mış gibi h. æвæдза" bak hele, hele bak i. æндæра" başka suretle, başka türlü; yoksa, olmazsa, aksi takdirde, aksi halde, bunun dışında, başka, başka türlü, farklı, başkaca, ayrıca, diğer taraftan, başka konuyla, değilse, olmazsa j. кæннод" başka suretle, başka türlü; yoksa, olmazsa, aksi takdirde, aksi halde, bunun dışında, başka, başka türlü, farklı, başkaca, ayrıca, diğer taraftan, başka konuyla, değilse, olmazsa k. кæддæра" adamakıllı, iyi, hoş, çok, iyice, güzel, güzelce, dikkatlice, kolayca, oldukça, epey, tamamen, sağlıklı, iyi durumda, uygun, yerinde, ala, iyice; hakkiyle, lâyıkıyla; pek; hayli; hadi; Pekâlâ! Ya! Hayret! Olur şey değil! Sahi! l. кæй... уьй... hangi, ne, neyi, neleri bu kadar, o kadar, böyle, öteki, şu, o, ki, diye m. ць...уьць kim, kimi, ki o, kime bu kadar, o kadar, böyle, öteki, biri, şu, o, ki, diye n. кæць... уьць kim, kimi, ki o, kime bu kadar, o kadar, böyle, öteki, biri, şu, o, ki, diye o. уьй... æмæ biri, şu, o ve, ne, yani, ama, bir; hangisi, hangi, hangisini, ki p. кæд... уæд ne zaman, rağmen, buna rağmen, karşın, olduğu halde, -diği halde, ise de, gerçi, her ne kadar, olmakla beraber o zaman, amma, ancak, lakin; yine de, ve yine; gerçi; bununla beraber, şimdiye kadar, şimdiye dek, hemen, derhal, henüz, henüz değil, hâlâ, daha, sonunda, hatta, ama, ancak, oysa henüz; bir kat daha; yine, nihayet; bile s. Şartlı bağlaçlar (koşullu) куь... уæд eğer, şayet, rağmen, ise, -se, -sa, fakat, ama, keşke; şüphe, belirsizlik, şart o zaman, o vakit, o zamanki, o zamanlar ki, demek o zaman, başka zaman, ondan sonra, sonra; o halde, öyleyse, zira; derken; ayrıca; şu halde, öyle ise; netice olarak; bunun için t. Kabul ifade eden (taviz veren, teslim veya kabul mahiyetinde); bağlacı ile başlayan tamamlayıcı cümlelerde teslim ve kabul ifade eden. кæд... уæддæр ne zaman, rağmen, buna rağmen, karşın, olduğu halde, -diği halde, ise de, gerçi, her ne kadar, olmakla beraber o zaman da, henüz, şimdiye kadar; hala; bir kat daha; yine, nihayet; bile; amma, ancak, lakin; ve yine; gerçi; bununla beraber, şimdiye kadar, hemen, derhal, henüz değil, hâlâ, henüz, daha, şimdiye kadar, şimdiye dek, sonunda, hatta, yine de, ama, ancak, buna rağmen, oysa, fakat, buna rağmen u. куь...уæлддæр ne zaman, rağmen, buna rağmen, karşın, olduğu halde, -diği halde, ise de, gerçi, her ne kadar, olmakla beraber o zaman da, henüz, şimdiye kadar; hala; bir kat daha; yine, nihayet; bile; amma, ancak, lakin; ve yine; gerçi; bununla beraber, şimdiye kadar, hemen, derhal, henüz değil, hâlâ, henüz, daha, şimdiye kadar, şimdiye dek, sonunda, hatta, yine de, ama, ancak, buna rağmen, oysa, fakat, buna rağmen v. Nedensel bağlaçlar (sebep teşkil eden, nedeni olan); bir sebep belirten, neden oluşturan, sebep gösteren.уьмæн... æмæ o zamandan beri; ondan sonra; sonradan; çok evvel, beri, çoktan beri, - eli, -eli beri, -eliden beri, o zamandan beri, bu yana, olalı, edeli, madem, yapalı, mademki, - dığı için, -den itibaren, -den bu yana, o kadar ki, öyle ki öteki, bu kadar, o kadar, böyle, şu, o, ki, diye, için, ve, ne, yani, ama, bir y. уьй тьххæй... æмæ çünkü, -diği için, nedeniyle; yüzünden, dolayı, zira, -den dolayı, sebebiyle, için,-diği için öteki, bu kadar, o kadar, böyle, şu, o, ki, diye, için, ve, ne, yani, ama, bir z. Niyet etme (tasarlama, kastetme, amaçlama, isteme, murat etme) amaçlı bağlaçlar цæмæй neden, niçin, ne dolayısıyla, diye, için, -mek için, amacı ile, -mek amacıyla куьд nasıl, neden, niçin, ne dolayısıyla, diye, -sin diye, için, olması için, -mek için, -mesi için, amacı ile, -mek amacıyla, ta ki. x. Zamana ait bağlaçlar куь уæд ne zaman, ne vakit, her ne zaman, ne zamandan kalma, -dığı zaman, -diği zaman, -dığı sırada, -dığında; iken, -ken, -diğinde; -ince; -diği, -mesi gerektiği, -mesi mümkün olduğu, halde, gerektiğinde o zaman, o vakit, o zamanki, o zamanlar ki, demek o zaman, başka zaman, ondan sonra, sonra; o halde, öyleyse, zira; derken; ayrıca; şu halde, öyle ise; netice olarak; bunun için куьддæр -ince, -ir -mez, hemen, -er, -de en kısa zamanda, ince, -ir mez, hemen куьддæр афтæ -ince, -ir -mez, hemen, -er, -de en kısa zamanda, ince, -ir mez, hemen o zaman, o vakit, o zamanki, o zamanlar ki, demek o zaman, başka zaman, ondan sonra, sonra; o halde, öyleyse, zira; derken; ayrıca; şu halde, öyle ise; netice olarak; bunun için

Admin

Admin

Admin (0)

Mesaj Sayısı : 663
Puan : 1671
Teşekkür : 0
Kayıt tarihi : 31/10/21
Yaş : 69
Nerden : caucasıa abkhazia sochı istanbuL

*
*

PARÇACIKLAR 1. о, гые, ай ай evet, hay hay; hatta, bile, olumlu cevap 2. емæ iyi, hoş, güzel, sağlıklı, iyi durumda, uygun, yerinde, adamakıllı, çok, iyice, güzelce, dikkatlice, kolayca, oldukça, epey, tamamen, güzel, hoş, ala, iyice; hakkiyle, lâyıkıyla; pek; tamamen, hayli, oldukça, beter 3. нæ, нæй yok, hayır, değil, hiç, hiçbir, artık değil, yasak, gereksiz, hayır, ret, aleyhte oy, numara 4. цæй, цæй-ма iyi, iyice, hoş, güzel, ala, sağlıklı, iyi durumda, uygun, yerinde, adamakıllı, çok, iyice, güzelce, dikkatlice, kolayca, oldukça, epey, tamamen; hakkiyle, lâyıkıyla; pek; hayli, oldukça, beter; hadi canım, hadi bakalım, amma yaptın ha, yok canım, abartma 5. ма tatlılıkla kandırma, tatlı sözlerle kandırmak, gönlünü yapmak; dil dökmek; tatlı dille ikna etmek, gönül yapma Örneğin; зæгы-ма мьн söyle hele 6. та tekrar, yeniden, yine, gene, bir daha, ayrıca, üstelik; bundan başka, bir misli daha, ara sıra, zaman zaman, bazen, tekrar tekrar Örneğin; шь та нæ хыьгдарь kim yine rahatsız ediyor 7. уал bu arada, aynı anda, iken, -inceye kadar, kadar, -e kadar, değin, -e değin, dek, -e dek. дь та уал уьм уас sen bu arada orda öt 8. иу gelecek zaman emir kipi sonek цьдтæн-иу giderdim ратт ь-иу veririm 9. дам tabiri caizse, adeta, sanki, derler ki, diyorlar ki, deniyor ki мах, дам, ларсаг ьстæм biz deniyor ki Larş lıyız. 10. уау, оххай, æллæх, дæдæй ağrı, acı, azap, elem, dert, ıstırap, sancı, sızı, eziyet, emek, zahmet, ceza; keder, elem; özen, ihtimam, itina, meşakkat; doğum sancıları, zahmet 69

157 çekmek, dikkat etmek, üzüntü, gam, matem, tasa, şanssızlık, üzücü olay, üzülmek, yas, korku, korkma, dehşet, endişe, kaygı, sıkıntı, risk, çekinme sırasında çıkartılan ses, nida vs.. 11. гыæйтт, мардзæ (гыæйтт мардзæ, гые мардзæ), гыæй-джиди gayret, heyecan, şevk, heves, coşku, coşkunluk, istek, hayranlık, gayret; sanat aşkı; kuvvetli ilham, huy, ruh hali, keyif, öfke, sinir, huysuzluk, kıvam, tav sırasında çıkartılan ses, nida vs.. 12. ау, уанцон нæу şaşma, hayret, şaşkınlık, şaşırma, şaşakalmak, donakalmak, kızma, kızgınlık, öfke, içerleme, gazap sırasında çıkartılan ses, nida vs.. 13. уæууа teessüf, üzüntü, pişmanlık, vicdan azabı, esef, hayıflanmak, teessüf etmek, müteessir olmak, esef etmek, özlemini çekmek, gözünde tütmek, hasret olmak sırasında çıkartılan ses, nida vs.. 14. додой korkutma, tehdit, gözdağı, adak, tehlike sırasında çıkartılan ses, nida vs.. 15. пуй nefret, sevmeme, hoşlanmama, yıldızı barışmama, hoşnutsuzluk, isteksizlik, iğrenç şey, sevimsiz tip, iğrenme, tiksinme, istikrah; tiksinti veren şey, menfur şey, hoşlanmamak, yıldızı barışmamak, küçük görme, tepeden bakma, hor görme, hafife almak, küçümsemek, tenezzül etmemek, reddetmek sırasında çıkartılan ses, nida vs.. 16. тæхудь dilek, istek, arzu, umut, umut etmek, rağbet etmek, temenni etmek sırasında çıkartılan ses, nida vs.. Sözcük цыупп tepe, zirve, üst, yün kullanımında farklılıkları inceleyelim: 1. цыупп üst, yün, yapağı için kullanımı: цыупп цæгыдьн yünü (üstünü) silkelemek, мигыь цыупп bulutun üstü (tepesi). Örnek: Фьс алвьдта æмæ йьн йæ цъупп амбьрд кодта. Koyunu kırktı ve yününü (üstünü) topluyordu. 2. цыупп zirve, tepe için kullanımı: хохь цыупп dağın tepesi (zirvesi), бæлась цыупп ağacın tepesi (zirvesi) 3. Mecazi kullanımı: хæдзарь цыуппьтæ evin bacaları (çatıları, duman boruları) 4. Fiil olarak kullanımı. цыупп кæньн zirve yapmak, değeri yükselmek, kıymet vermek

Admin

Admin

Admin (0)

Mesaj Sayısı : 663
Puan : 1671
Teşekkür : 0
Kayıt tarihi : 31/10/21
Yaş : 69
Nerden : caucasıa abkhazia sochı istanbuL

*
*
MEVSİMLERİ VE HAFTANIN GÜNLERİ Mevsimler зьмæг kış уалдзæджь ilkbahar сæрдьгон yaz фæззæджь sonbahar (güz) Haftanın günleri (кыуьри) кыуьрисæр Pazartesi, hafta başı майрæмбон Cuma, kutsal gün дьццæг Salı, ikinci сабат Cumartesi æртьццæг Çarşamba, üçüncü цьппæрæм Perşembe, dördüncü хуьцаубон Pazar, Tanrı günü ÇALIŞMALAR 1. Aşağıdaki sıfatları okuyalım. Dört başlık altında toplayalım. İlk sütunda iyi derecede sıfatları, ikinci sütunda üst derecede sıfatları, üçüncü sütunda en üst derecedeki sıfatları, dördüncü sütunda diğer sıfatları ayıralım ve Türkçeye çevirelim:
рæсугыд цьфьддæр сау-сауид рæсугыддæр хуьздæртæй хуьздæр æвзæрдæр бур-бурид лæгдæртæй лæгдæр тьхджьндæртæй тьхджьндæр шьсьл гьццьлдæр тæккæ стьрдæр æппæть хуьздæр cатæгсау иууьл дьнджьрдæр амæй ай хуьздæр зæронд хистæр æвзонгдæрæппæть хистæр зæронддæр ньллæгдæр тæккæ ставддæр уазалдæр иууьл нарæгдæр амæй ай льстæгдæр бæрзонд хус тар æппæть зьнаргэдæр 2. Aşağıda üç başlıkta ki sıfatları okuyalım, kıyaslayalım ve Türkçeye çevirelim. урс урсдæр урс-урсид зьнаргы зьнаргыдæр æппæть зьнаргэдæр шьсьл шьсьлдæр æппæть шьсьлдæр нарæг нарæгдæр тæккæ нарæгдæр сьрх сьрхдæр сьрх-сьрхид уазал уазалдæр тьнг уазал 3. Aşağıdaki cümleleri Türkçeye çevirelim. a. Сьвæллон амбьрд кодта тæккæ рæсугыддæр æмæ ставддæр фæткыуьтæ. b. Мæ хуьздæр æмбал мæм нæдæр не 'рбадзьрдта, нæдæр не 'рбацьди. c. Даргы бандоньл бадтьсть зæрæдтæ дæр, æрьгæттæ дæр. d. Дæс минутмæ æрбахæццæ тæккæ ногдæр æмæ рæсугыддæр мащинæ. e. Знон футболæй амбьлдта нæдæр хуьздæртьл, нæдæр æвзæртьл ньмад ши нæ уьд, уьць кыамандæ. f. Кæць рæсугыддæр æмæ хуьздæр ньвтæ дæ зæрдæмæ цæуьнц, уьдон райс. 4. Sözcük зæрдæ kalp, yürek isim anlamı dışında, değişmeceli (mecazi) kullanımı da vardır. Örnekler: a. зæрдæ риссьн kalbi acımak, hasta kalbi olmak, yüreği acımak gibi gerçek anlamı dışında мæ зæрдæ йьл тьнг риссы. Ona yüreğim çok yanar / Ona çok acıyorum. Мæ лæппуйьл мæ зæрдæ риссы, æмæ йьн ць кæнон, уьй нæ зоньн. Oğluma yüreğim yanar, ama ne yapayım, onu bilemiyorum. b. зæрдæ исьн, зæрдæмæ исаг kalp almak, gönül almak Alıngan, hassas kişi hakkında iltifat içerikli konuşma ve davranışlarla kolay etkileme. Адæмь зьн дæр йæ зæрдæмæ исаг у. Adamın zoru gönül koyanıdır. Мæн маст дæр йæ зæрдæмæ райста. Benim acımı da yüreğine aldı.c. зæрдæ æвæрьн kalp koymak, söz vermek, vaat etmek, umut etmek, gönlünü ferahlatmak, sakinleştirmek, rahatlatmak Зæрдæ йьн рагæй æвæры. Çoktandır söz veriyor. Ме 'фсьмæр мьн зæрдæ бавæрдта æмæ мæ нæ фæсайдта. Erkek kardeşim söz verdi ve hiç aldatmadı. d. зæрдæ дарьн kalbe saklamak, güvenmek, bel bağlamak, itimat etmek Дæ зæрдæ йьл дарыс йьл? Bana güveniyor musun? Дæ зæрдæ мьл дар. Bana itimat et. Йæ зæрдæ никæуьл дардта. Kimseye güvenmiyordu. e. зæрдæмæ цæуьн kalbe gitmek, hoşlanmak, beğenmek, sevimli, cana yakın, şirin, samimi, sıcak bulmak, meyil etmek, etkilenmek Уьць шьзг мæ зæрдæмæ рагæй цæуы. O kız uzun zamandır hoşuma gidiyor. Дæ зæрдæмæ ць нæ цæуы? Hoşuna ne gitmiyor? / Hoşuna gitmeyen şey ne? f. зæрдæ æлхæньн kalp satın almak, gönlünü almak, kalbini kazanmak, memnun etmek Цæмæй дьн балхæнон дæ зæрдæ? Gönlünü nasıl kazanabilirim? Кыаффеттæй сьвæллонь зæрдæ алхæдта. Şekerlemeyle çocuğun gönlünü aldı. g. зæрдьл дарьн kalbinde saklamak, akılda tutmak, anımsamak, hatırlamak, unutmamak, gönlünde olmak Дæ хорздзинад мæ зæрдыл дарын. İyiliğini her zaman aklımda tutuyorum. Дæ зæрдыл бадар мæ загыд. Aklında tut (anımsa) söylevimi (nasihatimi). h. зæрдьл лæууьн кæньн kalbinde durdurmak, anımsatmak, hatırlatmak, aklına getirmek Йæ зæрдыл ын æрлæууын кодтон йæ рагон хыуьддæгтæйæ. Aklına getirdiler eski olaylarını. Шьзджь ньв ьн йæ зæрдыл лæууын кæнь студентть азтæстудентть азтæ. Kızlık resmi anımsattı enstitü de ki öğrencilik yıllarını. i. зæрдæйæ фæцух yürekten ayırma, kopma, çıkma, unutma, sapma, bölme Абонь бон мæ зæрдæйæ фæцух. Bugünün önemi aklımdan çıktı. Дæ зæрдæйæ мæ ма фæцух кæн. Yüreğinden beni ayırma. j. зæрдæ хæссьн, зæрдæ хæццæ кæньн yürek götürmek, yüreği bunalmak Йæ ньхæстæм мæ зæрдæ схæццæ. Konuşmalarına midem bunaldı. Дæ зæрдæ хæринагæй схаст? Yemekten miden mi kalktı? k. Мæ зæрдæ йьн æвзæр нæ зæгъы. Yüreğim ona kötü demiyor. l. Мæ зæрдæ йæ нæ ись. Yüreğim almıyor. Кæд хорз адæймаг у, уæддæр æй мæ зæрдæ нæ исы. Eğer iyi adamsa da, yine yüreğim almıyor.m. Мæ зæрдæ дзь фæцъæх. Yüreğim tiksindi. Уьць иу хæринагæй мæ зæрдæ фæцъæх. Aynı cins yemekten midem bulandı (yüreğim tiksindi) n. зæрдæ худьн kalp gülmesi, kırılmak, cesaret etmek, cüret etmek, meydan okumak, yürekli olmak, yüreği ferahlamak, rahatlamak Ме 'мбаль зæрдæ мьл тьнг фæхудт. Arkadaşım çok yüreklendirdi. Дæ зæрдæ мьл ма худæт. Cesaretimi kırmayasın. o. мæ зæрдæйæ Yüreğimle, fikrimle, düşüncemle, teşhisimle, kanımca, bana göre, görüşüme göre Мæ зæрдæйæ, абон не 'руардзæн. Fikrimce, bu gün yağmaz. Дæ зæрдæйæ, æз ниць зоньн. Sence, ben bir şey bilmiyorum. p. зæрдæйь ахаст зоньн kalbin götürdüğünü bilmek, fikri, düşünceyi, gönlünden geçeni bilmek Мæ зæрдæйы ахаст мьн зоны. Gönlümden geçeni biliyor. Дæ зæрдæйы ахаст мæ нæ хыæуь. Gönlünden geçen beni ilgilendirmez. r. зæрдæ бахыарм уьн, зæрдæ бауазал уьн yürek ısındı, yürek soğudu, yüreği geçmek, kendinden geçmek, bayılır gibi olmak, zayıf düşmek, kötü hissetmek Йæ зæрдæ бахъарм. Yüreği geçti. / Kendinden geçti./ Bayılacak oldu. s. зæрдæ зæгыьн kalp söylemek, gönül istemek Ць дæ зæрдæ зæгъы? Gönlün ne diyor? (Ne düşünüyorsun?, Ne istiyorsun?)

Admin

Admin

Admin (0)

Mesaj Sayısı : 663
Puan : 1671
Teşekkür : 0
Kayıt tarihi : 31/10/21
Yaş : 69
Nerden : caucasıa abkhazia sochı istanbuL

*
*
İŞARET ZAMİRLERİ (амонæн номивæг) 1. Alanca-Osetçe-İroncada işaret zamirleri (амонæн номивæг) iki tanedir; yakın ve uzak için kullanılır. Zamirlerden "şu" ve "o", uzak için ve tek bir işaret zamiriyle gösterilmektedir. а (ай) bu адон bunlar уьй o, şu уьдон onlar, şunlar 2. İşaret zamiri (амонæн номивæг) уьй o ve üçüncü şahıs zamiri (цæсгомон номивæг) уьй o birbiriyle karıştırılabilir. Her iki sözcüğün yazılışı ve anlamı da aynıdır. Örnekler: a. Уый йæ шиньг райста. O kitabını aldı. - Уый мæн шиньг y. O benim kitabım. b. Уыдон нæ ньууагытой сæ фьссьн. Onlar bırakmadılar yazmalarını. - Уыдон бæрæг уьдьсть дардмæ дæр. Onlar belliyiydiler uzaktanda. c. Уыдонæн сæ куьстьтæ абон нæ фесть. Onların işleri bugün bitmedi. d. Уый ниши зьдта нæ куьсть. Onu kimse bilmiyordu işimizde.3. İşaret zamirlerinin durumları (амонæн номивæг, halleri) a. Yakın için tekil (иууон ньмæц) işaret zamirleri çoğul (бирæон ньмæц) işaret zamirleri 1. yalın а, ай bu адон bunlar 2. -in ай bu адон, адонь bunları 3. -e s. амæн buna адонæн bunlara 4. -e.y. aм bura адонь bunlara, bunları 5. -de амæ bunda адонмæ bunlarda 6. -den амæй bundan адонæй bunlardan 7. ilgi ауьл bunla ilgili, bunun hakkında адоньл bunlarla ilgili, bunlar hakkında 8. -ile аимæ bununla адонимæ bunlarla 9. -gibi айау bunun gibi, buna benzer адонау bunlar gibi, bunlar benzer b. Uzak için 1. yalın уьй o уьдон onlar 2. -in уьй onu уьдонь onları, onların 3. -e.s. уьмæн ona уьдонæн onlara 4. -e.y. уьмæ onda уьдонь onların, onları 5 -de уьм orda, orada уьдонмæ onlarda 6. -den уьмæй ondan, oradan уьдонæй onlardan 7. İlgi ууьл onla ilgili, onun hakkında уьдоньл onlarla ilgili/hakkında 8. -ile уьимæ onla, onunla уьдонимæ onlarla 9. -gibi уьйау o gibi, onun gibi уьдонау olar gibi O işaret zamirlerindeki yazılışlarda örneğin уый da ki ы düşerek уй şekilleriyle de yazılabilir. Onlar işaret zamirlerindeki yazılışlarda, örneğin уыдон da ki ы düşerek удон şekilleriyle de yazılabilir. Örnekler: a. А лæппу йæ тьнг куь уарзь. Bu delikanlı onu çok beğenir. b. Ай ць диссаг у? Bu ne hayret vericidir. c. Ай куьст хуьздæр у уьй куьстæй. Bunun işi daha iyidir onun işinden. Not: Zamir ve bazı sözcükler tanım olaraktan kullanılır: а лæппу bu delikanlı а уалдзæг bu bahar 4. Eğer işaret zamirleri а, уый sonuna ek olarak ve sözcüğü kuvvetlendirmek için -цы: ацы - уыцы getirilirse, bu anlamda veya tanımda herhangi bir değişiklik yapmaz. аць бон bu gün уьць бон o gün аць бонмæ bu güne уьць бонмæ o güne аць бонтæ bu günler уьць бонтæ o günler аць бонть bu günlerde уьць бонть o günlerde vb.. Örnekler: Ацы бон æз куьстмæ нæ цæуьн. Bugün ben işe gitmiyorum. Ацы бонæй фæстæмæ æз куьстмæ нал цæуьн. Bu günden sonra ben işe gitmiyorum. Ацы хыуьддаг дæуæй аразгæ нæу. Bu iş senden ayarlanmış değil. Ацы бандон йæ бьнать сьвæр. Bu sandalyeyi yerine koy. Уыцы адæймаг ши уьд? O adam kim idi? Дь уыцы изæр кæм уьдтæ? Sen o gece nerede idin? Æз фæхуьсдзьнæн изæрмæ уыцы бæмбæгьл. Ben yatarım akşama kadar o pamukta. (X. Коста) 5. Olumsuzluk belirten hece veya sözcük нал daha, artık ın kullanılması. нал цæуьн daha gitmiyorum / artık gitmem нал кусьн daha çalışmıyorum / artık çalışmam Örnekler: Нал у ньр дæ фьд йæ сæрæн сау хæххон куьстæй. Baban şimdi dağlardaki ağır işlerin beceriklisi artık değil. (X. Коста) Дард нал стæм нæ хæдзарæй. Daha evden uzak değiliz. Нал мæ уадзь мæ фьд æддæмæ. Babam artık dışarıya bırakmıyor.

Admin

Admin

Admin (0)

Mesaj Sayısı : 663
Puan : 1671
Teşekkür : 0
Kayıt tarihi : 31/10/21
Yaş : 69
Nerden : caucasıa abkhazia sochı istanbuL

*
*
SÖZCÜK ÇALIŞMASI аслам ucuz цьрд hızlı мæллæг zayıf бæмбæг pamuk мæллæг кæньн zayıflamak æнтæф ateş уадзьн bırakmak дзаума malzeme ць ми кæньн? ne iş yapmak? æнцад sakin кыаба entari адæймаг insan бирæгы kurt адæм halk ALIŞTIRMALAR: 1. Aşağıdaki cümleleri okuyalım, zamirleri tanımlayalım ve Türkçeye çevirelim. a. Аць бон тьнг æнтæф уьди. b. А лæппу кæдмæ баддзæн хæдзарь? c. Уьць шьзджьтæ нæ ньммæрзтой кæрт? d. Адон дæ нал ньууадздзьсть æнцад. e. Уьдонь дзаумæттæ ма ньууадз кæрть. 2. Aşağıdaki cümleleri okuyalım, olumsuz heceleri aşağıdaki gibi değiştirelim ve aradaki farkı anlamaya çalışalım. Örnek: Æз нæ кусьн. - Æз нал кусьн. a. Æз нæ кусьн. b. Дь институть нæ ахуьр кæньс? c. Мах не 'рбацьдьстæм дуканимæ. d. Адонь æппæть рæсугыддæр дзаумæттæ асламæй дæр нæ хыæуь. e. Хорз ньхæстæ мьн нæ акодтай. f. Мæллæг кæньн дæ нæ бауадздзьнæн. 3. Aşağıdaki cümleleri Alanca-Osetçe-İroncaya çevirelim. a. O artık (daha) bunlarla çalışmaz. b. Dükkanı bugün daha (artık) açmayacak. c. Onlarla daha (artık) konuşmam. d. Artık (daha) burada bu güzel giysiyi giymeyeceksin. e. Bizde bu delikanlı artık (daha) çalışmaz. f. Benim en iyi arkadaşım artık (daha) otomobilini vermez.
4. Aşağıdaki cümleleri Türkçeye çevirelim. a. Ма мæм æрбацу нæдæр кыуьрисæрь, нæдæр дьццæджь, нæдæр æртьццæджь, нæдæр цьппæрæмь. b. Ме 'фсьмæр мæм нал æрбацьди сабать дæр, хуьцаубонь дæр æмæ ног кыуьрийь дæр. c. Дьууæ бонь мæм маць сдзур. d. Гьццьл мащинæйь нал бацьдьсть фараст адæймаджь. e. Æхсæрдæс бонь мæ нал хыæуь куьстмæ цæуьн. f. Адонимæ изæрæй æхсæз сахатьл тæккæ хуьздæр киномæ цæудзьнæн.

Admin

Admin

Admin (0)

Mesaj Sayısı : 663
Puan : 1671
Teşekkür : 0
Kayıt tarihi : 31/10/21
Yaş : 69
Nerden : caucasıa abkhazia sochı istanbuL

*
*
KENDİMİZİ SINAYALIM 1. Aşağıdaki soruları cevaplayalım. a. Hangi durumlarda и dönüşür й ye? b. Sıfatların kaç derecesi var? c. Üst dereceler nasıl oluşur? d. Hangi sıfatlar en üstünlük derecesini gösterir? e. Hangi Sıfatların karşılaştırılmasında dereceleri nasıl oluşur? f. Yoğunluk ifade eden sıfatların oluşturulması nasıl olur? g. Bağlaç æмæ nin Türkçe karşılığı nasıldır? h. Bağlaç дæр in Türkçe karşılığı nasıldır? i. Bağlaç нæдæр in Türkçe karşılığı nasıldır? j. Ne ifade eder цъупп? k. Anlamı nedir зæрдæ æвæрын? l. Anlamı nedir зæрдæ худын? m. İşaret zamirlerden hangilerini bilirsin? n. a ne zaman bir zamiri belirtir? o. Zamirlerden а ve уый işaret veya şahıs zamiri olarak birbirlerinden nasıl ayırt edilir? p. Olumsuzluk heceleri нал ve нæ ayrımını örnekle anlat? 2. Aşağıdaki sıfatların derecesini tanımlayalım ve Türkçe karşılıklarını söyleyelim. тæккæ зьнаргыдæр тьнг хорз хуьздæр аслам хуьздæртæй хуьздæр шьсьл тьнг аслам сьрх сьрхид иууьл бæрзонддæр 3. Aşağıdaki sözcüklerin Alanca-Osetçe-İronca karşılıklarını yazalım. kadın koca deniz biraz un alımlı kesmek yüksek(uzun) ağaç yol boyalar eşya 4. Aşağıdaki cümleleri Türkçeye çevirelim. a. Тьнг уазал бон скодта. b. Урс - урсид мит бамбæрзта зæхх. c. Сатæгсау бабьз. d. Хæрз сьгыдæг дон. e. Фьр хæрд бирæгыæн дæр нæ тайь (пословица). f. Дуканийь уæй кодтой амæй ай рæсугыддæр кыабатæ. g. Мах цæрæм горæть æппæть бæрзонддæр хæдзарь. 5. Aşağıdaki cümleleri Alanca-Osetçe-İroncaya çevirelim. a. O bugün çalışır. b. Evden işe gitmek istemedi. c. Sen benim Alanca yazama bilmediğimi düşünürsün değil mi? d. Ben Alanca konuşur ve okurum. e. Bana orada ne annem nede babam geldi. f. Ben Cumartesi ve Pazar günleri çalışmam. 6. Aşağıdaki cümleleri Türkçeye çevirelim. a. Аць кыаба мæ зæрдæмæ нæ цæуь. b. Мæ хо йæ зæрдьл бадардта мæ ньхæстæ. c. Уьй мьн зæрдæ раджь бавæрдта. d. Мæ зæрдæ йьл нæ дардтон. e. А шьзджь зæрдæ нæ алхæндзьнæ рæсугыд ньхæстæй. f. Мæ зæрдæ йьн æвзæр нæ зæгыь. 7. Aşağıdaki sözcükleri Alanca-Osetçe-İroncaya çevirelim. hızla yap ince bırakmak sessiz entari ucuz insan hızlı kurt halk yakınlık pamuk uzak

Ptsi	Salı	Çarş.	Perş.	Cuma	C.tesi	Paz
				1	2	3
4	5	6	7	8	9	10
11	12	13	14	15	16	17
18	19	20	21	22	23	24
25	26	27	28	29	30

#OSET ALFABESİ#HARFLER ve OKUNUŞLARI##ON BEŞİNCİ DERS#

1 #OSET ALFABESİ#HARFLER ve OKUNUŞLARI##ON BEŞİNCİ DERS# Ptsi Ocak 31, 2022 10:21 am

Admin

2 Geri: #OSET ALFABESİ#HARFLER ve OKUNUŞLARI##ON BEŞİNCİ DERS# Ptsi Ocak 31, 2022 10:25 am

Admin

3 Geri: #OSET ALFABESİ#HARFLER ve OKUNUŞLARI##ON BEŞİNCİ DERS# Ptsi Ocak 31, 2022 10:26 am

Admin

4 Geri: #OSET ALFABESİ#HARFLER ve OKUNUŞLARI##ON BEŞİNCİ DERS# Ptsi Ocak 31, 2022 10:28 am

Admin

5 Geri: #OSET ALFABESİ#HARFLER ve OKUNUŞLARI##ON BEŞİNCİ DERS# Ptsi Ocak 31, 2022 10:29 am

Admin

6 Geri: #OSET ALFABESİ#HARFLER ve OKUNUŞLARI##ON BEŞİNCİ DERS# Ptsi Ocak 31, 2022 10:31 am

Admin

7 Geri: #OSET ALFABESİ#HARFLER ve OKUNUŞLARI##ON BEŞİNCİ DERS# Ptsi Ocak 31, 2022 10:32 am

Admin