*
Birinci Ders: Ses Bilgisi ve Alfabe
Oset dilindeki seslerin toplamı 34 adettir. Sonradan Rus dilinden eklenen 9 ses ile birlikte 43 sesli bir alfabe oluşmuştur.
Oset dilindeki harflerin yedisi sesli (хъæлæсон), ikisi yarı sesli (зылангон æмхъæлæсон) ve 25’sı sessizdir (æмхъæлæсон).
Sesliler dil pozisyonuna göre (ön, arka ve orta), dil yüksekliğine göre (alçak, orta ve yüksek), dil ilişkisine göre (dişin dudağa değmesiyle ve değmemesiyle çıkan sesler), ağız genişliğine ve dil açılımına göre (açık ve kapalı) ve süreklilik ve niceliğine göre de (kısa ve uzun) olarak ayırt edilir. Osetçe’deki seslilerin yöntemi aşağıdaki konularda gösterilmiştir.
Buna göre Oset dili iki ön sesliye (лæмæгъ хъæлæсон) “е (ye), и (i)” üç orta sesliye “а, æ, ы (ı)” ve iki arka sesliye (хъæлæсон) “о, у(u)” sahiptir. En son ikisi dil yuvarlağına ve dişin dudağa değmesiyle çıkan seslere eklenerek kişileşmiştir.
Sesliler (хъæлæсон) ağzın açıklığına göre ayrılmıştır; “a” açık, “æ” (“a”, “e” ve “ı” arasında) orta çıkış, “е, ы, о” daha kapalıdır ve son olarak “и, у” gelir. İzleyen harfler bireysel ve tek başına sesliler (хъæлæсон) olarak kabul edilir.
Rusçadan alınma sözcükler (æрбайсгæ дзырд) nedeniyle Oset alfabesinde kullanılan ses (мыр) ve harflerse (дамгъæ) şunlardır;
ё
yo
ёлкæ
yolkæ
Noel ağacı
*
ж
j
журнал
jurnal
magazine, dergi
*
ш
ş
шаблон
şablon
kalıp
*
щ
şh
щёткæ
şhyotkæ
fırça
*
ъ
kalın “h”
объект
obhyekt
nesne
*
ь
ince “^”
пьеса
p^yeşa
oyun
*
э
e
экватор
ekvator ekvator
*
ю
yu
юбилeй
yubilyey
jübile
*
я
ya
якорь
yakor
gemi feneri, çapa
*
*